Konut için Kullanılan Kredilerde Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Var Mı?

Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi(BSMV), 1926 yılında itibaren banka, sigorta şirketleri ve diğer finans şirketlerin sundukları hizmetler karşılığında lehe aldıkları paralara BSMV’e tabi tutulmuştur. 23.07.1956 tarihli ve Resmi Gazete’de yayımlanan 13.07.1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri kanununun ikinci kısmında yer alan hizmetleri vergiye tabi olacağını belirtilmiştir. Yani finansal işlemlerin üzerinden alınan BSMV bir hizmet vergisidir.

BSMV’nin mükelleflerinin kim olduğu konusunda 6802 sayılı kanunun 30 üncü maddesinde yer verilmiştir. Bu maddeye göre, “Banka ve sigorta muameleleri vergisini banka ve bankerlerle sigorta şirketleri öder. Sigorta aracıları tarafından yapılan sigorta işlemlerinde de verginin mükellefi sigorta şirketleridir.” şeklinde tanımlanmaktadır.

BSMV’ de matrah, 6802 sayılı kanunun 31 inci maddesinde düzenlenmiştir. 31 inci maddeye göre, “banka ve sigorta muameleleri vergisinin matrahı 28. maddede yazılı paraların tutarıdır. Kambiyo alım ve satım muamelelerinde kambiyo satışlarının tutarı vergiye matrah olur” şeklinde düzenlenmiştir.

Kullanılan konut kredileri, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 29 uncu maddesinde istisnalar düzenlenmiştir. 7491 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinin; (a) bendi ile 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi,"... 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar,"; (c) bendi ile de aynı maddenin birinci fıkrasının (y) bendi, "İpotek finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 6362 sayılı Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler ile konut finansmanı kuruluşları tarafından aynı Kanun kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla lehe alınan paralar." şeklinde değiştirilmiştir.

Buna göre;

1.       (7491 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük; 28.12.2023)6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla(9) yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar,

2.       (7491 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 28.12.2023) İpotek finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 6362 sayılı Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler ile konut finansmanı kuruluşları tarafından aynı Kanun kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla lehe alınan paralar.

Dikkat edilmesi gereken nokta, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta/konut hissesine sahip olanların doğrudan kullandıkları konut kredileri ve söz konusu kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alınan paralar istisna kapsamından çıkmıştır.

Örneğin; barınmak amacıyla ilk evinizi almak için ipotekli konut kredisine başvuruda buldunuz. Ancak konut kredisi kullanmadan önce, miras yoluyla Mersin ili, Mezitli ilçesi, Akarca köyünde edindiğiniz taşınmazların 1/20, 1/50, 1/60 oranında hissesine sahip olunması, taşınmazların tapu kayıtlarındaki niteliğinin ahşap evler olması nedeniyle kullanılacak krediye Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) istisna olur mu?

Ayrıca, hisseli olarak üzerine kayıtlı görünen kargir evlerin yaşanılamayacak durumda, metruk, yıkık ve tamamen kullanılmaz halde olması istisnayı etkiler mi?

6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinde, banka ve sigorta şirketlerinin 10/6/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paraların BSMV'ye tabi olduğu; 30 uncu maddesinde, BSMV'yi banka ve bankerlerle sigorta şirketlerinin ödeyeceği; matraha ilişkin 31 inci maddesinde ise BSMV matrahının 28 inci maddede yazılı paraların tutarı olduğu hükme bağlanmıştır.

29 uncu maddenin, “6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla(9) yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar ve İpotek finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 6362 sayılı Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler ile konut finansmanı kuruluşları tarafından aynı Kanun kapsamında kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta sahip olmayan tüketicilere kullandırılan konut kredileri ile bu kredilerin refinansmanı dolayısıyla lehe alınan paralar.” istinas edilmiştir.

Buna göre, konut kredisi kullanmadan önce üzerine kayıtlı ahşap ev hissesine sahip olmanız sebebiyle konut kredisi dolayısıyla lehe alınan paraların BSMV'den istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Burada önemli nokta, kredinin kullanıldığı tarih itibarıyla üzerine kayıtlı konuta/konut hissesine sahip olanların doğrudan kullandıkları konut kredileri ve söz konusu kredi işlemlerine ilişkin yapılan sigortalar dolayısıyla lehe alınan paralar istisna kapsamından çıkarılmasıdır.

Özetle, Konut kredileri, gerçek kişiler tarafından konut satın alma amacıyla kullandığı zaman ve daha öncesinde üzerine kayıtlı konuta/konut hissesine sahip değilse, bu kredilere ilişkin işlemler BSMV'den istisna tutulmaktadır.

Ayrıca konut kredilerinde KKDF (Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu) da istisnadır (%0). Dolayısıyla, konut kredisi kullandığınızda sadece faiz ve anapara ödemesi yaparsınız, ekstra vergi alınmaz.

Diğer bir önemli husus ise, ihtiyaç ve taşıt kredilerde BSMV'den istisna değildir. Bu kredilerde BSMV uygulanmaktadır (genellikle %5 oranında).

Kaynaklar

Resmi Gazete(6802 Sayılı Kanun), (1956), Gider Vergiler Kanunu. 13 Temmuz 1956.

11.11.2024 tarih ve 1600427 sayılı Özelge

Melek ÖZ (2022). Bütçe Gelirleri İçerisinde Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisinin İncelenmesi: 2012-2022. Banka Ve Finans Hukuku Dergisi, 11 (44), 765 - 780.

Melek ÖZ (2022). Hizmet Vergisi Beyannamesine Eklenen “Bildirimler” Sekmesinin, Banka Ve Sigorta Muameleleri Vergisi Açısından Değerlendirilmesi. Banka Ve Finans Hukuku Dergisi, 11(42), 311 - 330.