Uzaktan Çalışan Personelin Vergi ve SGK Uygulamaları (2025 Rehberi)

Uzaktan Çalışma Modelinin Hukuki Dayanağı

Türkiye’de uzaktan çalışma modeli, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu maddeye göre uzaktan çalışma, işçinin işverenin işyerine gelmeden, genellikle evden ya da başka bir mekândan çalışmasıdır. İşverenle çalışan arasında yazılı bir sözleşme yapılması ve bu sözleşmede işin kapsamı, ücret, yan haklar, performans ölçütleri gibi detayların açıkça belirtilmesi zorunludur.

Uzaktan Çalışanların Gelir Vergisi Durumu

Uzaktan çalışan bir personelin vergi durumu, öncelikle çalışma şekline ve işverenle kurulan ilişkinin niteliğine bağlıdır. Türkiye'deki bir işverene bağlı olarak evden çalışan bir kişi, işverenin stopaj yükümlülüğü kapsamında gelir vergisine tabidir. Yani işveren, çalışanın gelir vergisi ve damga vergisini bordroda keserek beyan eder.

Eğer kişi, yurt dışındaki bir şirkete hizmet veriyor ve serbest meslek erbabı statüsünde çalışıyorsa, mükellefiyet şekli farklılaşır. Bu durumda kişi, kazancını serbest meslek kazancı olarak beyan etmekle yükümlüdür. 2025 yılı itibarıyla geçerli olan Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer 20/B maddesi çerçevesinde, Türkiye'den verilen ve yurt dışında faydalanılan hizmetlerde %80'e varan vergi istisnası uygulanabilir. Bu avantajdan yararlanabilmek için kazancın Türkiye’ye getirilmesi ve ilgili belgelerin düzenli tutulması gereklidir.

SGK Yükümlülükleri Uzaktan Çalışma Modelinde Nasıl Uygulanıyor?

SGK açısından da uzaktan çalışma ile işyeri çalışması arasında bir fark bulunmamaktadır. Eğer personel bir işverene bağlı olarak çalışıyorsa, SGK 4/a (eski SSK) kapsamında sigortalı sayılır ve primler işveren tarafından ödenmeye devam eder. İşverenin bu kişiyi e-SGK sistemi üzerinden sigortalı olarak bildirmesi ve her ay primlerini yatırması zorunludur.

Öte yandan, freelance ya da kendi nam ve hesabına çalışan kişiler, Bağ-Kur (4/b) kapsamında değerlendirilir. Bu kişilerin sigorta primlerini kendileri ödemesi gerekir. SGK bu kişilere, kazanç beyanı üzerinden asgari ve azami tutarlar arasında prim tahakkuk ettirir.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve Ar-Ge Personeli İçin Özel Uygulama

2025 yılı sonuna kadar uzatılan düzenlemeye göre, Teknoparklarda ve Ar-Ge merkezlerinde görevli personelin belirli bir oranda uzaktan çalışmasına izin verilmektedir. Bu çalışanların maaşları üzerindeki gelir vergisi stopaj teşviki, belirlenen oranlara kadar devam etmektedir. Ancak bu çalışmanın fiilen uzaktan yapıldığının belgelendirilmesi ve günlük raporlarla kayıt altına alınması gerekir.

Sözleşme, Vergi ve SGK Uyumunda Nelere Dikkat Edilmeli?

Uzaktan çalışmanın vergisel ve sosyal güvenlik boyutları açısından bir sorun yaşanmaması için, hem işverenlerin hem de çalışanların yazılı sözleşme düzenlemesi büyük önem taşır. İşverenler, çalışanların çalışma saatlerini, lokasyonunu, görev tanımını ve yan haklarını net biçimde tanımlamalı; SGK ve vergi bildirimlerini buna uygun yapmalıdır. Serbest çalışanlar ise vergi mükellefiyetlerini başlatmalı, kazançlarını beyan etmeli ve gerekiyorsa vergi istisnası avantajlarından yararlanmalıdır.

Sonuç

2025 yılı itibarıyla uzaktan çalışmanın kalıcılaştığı ve artık sadece geçici bir çözüm değil, kurumsal bir model haline geldiği açıkça görülüyor. Bu nedenle, vergi ve SGK yükümlülükleriyle ilgili farkındalığın artırılması, hem idari ceza risklerinin önlenmesi hem de hak kayıplarının engellenmesi açısından kritik. Uzaktan çalışma düzenlemeleri, yalnızca teknolojiyle değil, mevzuata tam uyumla da sürdürülebilir hale gelebilir.