Maaş Bordrosu Süreçlerinde Kesintiler ve Yasal Yükümlülükler Nelerdir?

Maaş Bordrosu Nedir?

Maaş bordrosu, işverenin çalışanına ödediği brüt ücret, yapılan yasal kesintiler ve net maaşı gösteren resmi bir muhasebe dokümanıdır.

4857 Sayılı İş Kanunu’na göre işveren, çalışanına her maaş ödemesiyle birlikte maaş bordrosu düzenlemek ve beyan etmek zorundadır.
Vergi Usul Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında, maaş bordrosu işçinin gelir durumunu belgeleyen resmi bir dokümandır.
Çalışanlar, maaş bordrosunu isteme hakkına sahiptir ve bu belgeyi kredi başvuruları, vergi beyanları veya iş değişikliği gibi çeşitli resmi işlemlerde kullanabilir.

Maaş bordrosu, çalışanın çalıştığı süre, aldığı ücret, yapılan kesintiler ve net maaş tutarı gibi önemli bilgileri içerir.

Maaş Bordrosu Nasıl Hazırlanır?

Bir maaş bordrosu hazırlarken, ödeme periyoduna, yasal kesintilere ve çalışanın hak edişlerine dikkat edilmesi gerekir. Bordro hazırlanırken şu bilgiler bulunmalıdır;

Dönem ve tarih (Bordronun hangi ay veya dönem için düzenlendiği)
Çalışanın adı, soyadı ve SGK sicil numarası
İş yeri sicil numarası ve firma bilgileri
Brüt ücret, net maaş ve ek ödemeler
Çalışma gün sayısı ve fazla mesai detayları
Yasal kesintiler (Gelir vergisi, SGK primi, damga vergisi, işsizlik sigortası vs.)
Özel kesintiler (Yemek, yol, özel sigorta, sendika aidatı vb.)
Çalışanın ve işverenin imzası

Eskiden muhasebe departmanları tarafından manuel olarak hazırlanan maaş bordroları, günümüzde dijital bordro yazılımları ve insan kaynakları yönetim sistemleri ile daha hızlı ve hatasız şekilde düzenlenmektedir.

Maaş Bordrosu Nasıl Hesaplanır?

Maaş bordrosu hazırlanırken, çalışanın brüt ücreti üzerinden yasal kesintiler yapılarak net maaşı hesaplanır. İşte hesaplama sürecinde dikkate alınan temel kesintiler:

1. İşçiden Yapılan Kesintiler

Çalışanın brüt maaşından yapılan yasal kesintiler şu şekildedir:

SGK Primi İşçi Payı (%14) → Brüt ücret x %14
İşsizlik Sigortası İşçi Payı (%1) → Brüt ücret x %1
Gelir Vergisi Matrahı → Brüt ücret - (SGK işçi payı + işsizlik sigortası işçi payı)

Damga Vergisi (%0.759) → Brüt ücret x 0.00759
Net Maaş Hesaplaması → Brüt ücret - Kesintiler toplamı

2. İşverenden Yapılan Kesintiler

İşverenin çalışanın brüt maaşı üzerinden devlete yapması gereken ek ödemeler:

SGK Primi İşveren Payı (%15.5) → Brüt ücret x %15.5
İşveren İşsizlik Sigortası (%2) → Brüt ücret x %2
İşveren Maliyeti → Brüt ücret + SGK ve işsizlik sigortası işveren payları

Bu hesaplamalar doğrultusunda işçi ve işveren tarafındaki kesintiler belirlenir ve çalışanın net maaşı ortaya çıkar.

Örnek Maaş Bordrosu Hesaplaması

Bir çalışanın brüt maaşının 20.002,50 TL olduğunu varsayalım. Aşağıda işçi ve işveren kesintileri ile net maaş hesaplamasını görebilirsiniz:

Brüt Maaş: 20.002,50 TL
SGK İşçi Primi (%14): 2.800,35 TL
İşsizlik Sigortası (%1): 200,03 TL
Kesintiler Toplamı: 3.000,38 TL
Net Maaş: 17.002,13 TL

İşverene Aylık Maliyeti

SGK Primi İşveren Payı (%15.5): 3.100,39 TL
İşveren İşsizlik Sigortası (%2): 400,05 TL
Toplam İşveren Maliyeti: 23.502,94 TL

Bu hesaplamalar her ay güncellenen vergi dilimleri ve sigorta oranlarına göre değişiklik gösterebilir. İşverenlerin güncel bordro parametrelerini takip etmesi önemlidir.

Maaş Bordrosu Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Maaş bordrosu düzenlerken işverenlerin ve muhasebe departmanlarının dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:

✔ Kesintiler eksiksiz ve doğru hesaplanmalıdır.
✔ SGK ve vergi beyannameleri zamanında yapılmalıdır.
✔ Çalışanlara bordro sunulmalı ve imzalı kopyaları saklanmalıdır.
✔ Yanlış beyan veya eksik bilgi cezai yaptırımlara yol açabilir.
✔ Dijital bordro yazılımları kullanılarak süreç otomatize edilebilir.

Maaş bordrosunda eksik veya hatalı bilgi beyan edilmesi durumunda, 4857 Sayılı İş Kanunu ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu gereğince cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Bu nedenle, hem işverenler hem de çalışanlar, maaş bordrolarındaki bilgileri dikkatlice incelemelidir.

Bordro Yönetimi Şeffaf ve Düzenli Olmalıdır!

Maaş bordrosu, işçi ve işveren arasında şeffaf bir maaş ödeme sürecini sağlayan önemli bir finansal dokümandır. Doğru bir bordro yönetimi, çalışanların maaş ödemeleriyle ilgili haklarını korurken, işverenlerin de yasal yükümlülüklerini yerine getirmesine yardımcı olur.

İşletmeler, güncel bordro yazılımlarını kullanarak süreci daha hızlı ve hatasız hale getirebilir. Çalışanlar ise maaş bordrosunu düzenli olarak inceleyerek haklarını koruyabilir.