İstisna ve İndirimlerin Kurumlar Vergisi Beyannamesine Doğru Yansıtılması

İstisna ve İndirim Kavramları Arasındaki Fark

Öncelikle, kurumlar vergisi uygulamasında sıkça karıştırılan iki terimi netleştirelim:

• İstisna: Belirli kazançların, kurum kazancına dahil edilmeden doğrudan vergiden istisna edilmesidir.

• İndirim: Kurum kazancı belirlendikten sonra, kazançtan düşülmesine izin verilen harcamalar veya tutarlardır.

Özetle:
→ İstisna: Matraha hiç girmez.
→ İndirim: Matraha girdikten sonra düşülür.

Kurumlar Vergisinde Sık Kullanılan İstisna ve İndirimler

Yaygın İstisnalar

• Yurt dışı iştirak kazancı istisnası

• Yurt dışı şube kazancı istisnası

• İhracat kazançlarına sağlanan istisnalar

• Gayrimenkul satış kazancı istisnası

• Teknokent ve Ar-Ge kazanç istisnası

Yaygın İndirimler

• Sponsorluk giderleri indirimi

• Bağış ve yardımlar indirimi

• Eğitim ve sağlık tesisleri için yapılan harcamalar

• Ar-Ge, tasarım ve yenilik faaliyetlerine ilişkin indirimler

• Vergi uyumlu mükellef indirimi (GVK M.121)

Beyannameye Yansıtılırken En Çok Yapılan Hatalar

1. İstisnaların Beyan Dışı Bırakılmaması

İstisna kazançların brüt kazançlar içinde gösterilmemesi, eksik beyandan dolayı denetimlerde sorun yaratır.

2. İndirimlerin Belgesiz veya Usulsüz Uygulanması

Yapılan bağış ve sponsorluk harcamalarının dayanağı olan belgelerin eksikliği veya usule aykırılığı, indirim hakkını ortadan kaldırır.

3. Transfer Fiyatlandırmasına Bağlı İstisna Yanlışlıkları

İlişkili kişilerle yapılan işlemlerde transfer fiyatlandırması raporları düzenlenmeden doğrudan istisna veya indirim uygulanması risklidir.

4. Enflasyon Düzeltmesinin Unutulması

2025 yılı itibarıyla enflasyon düzeltmesi yapan mükellefler, enflasyon sonrası bilançoda ortaya çıkan kazanç farklarını istisna ve indirim tablosuna yansıtmayı atlayabiliyor.

Doğru Uygulama İçin Mali Müşavirlere Öneriler

• Yıl boyunca yapılan tüm bağış, sponsorluk, Ar-Ge ve diğer harcamaları ekstra takip listesi ile izleyin.

• İstisna kazançların beyanname ekinde yer alması gereken belgeleri önceden hazırlayın.

• Transfer fiyatlandırması raporlamasını, istisna ve indirimlerle birlikte tamamlayın.

• İndirim ve istisnaların her biri için mevzuattaki şartların sağlandığından emin olun.

• Beyanname öncesi uyum kontrolü yaparak eksik, fazla veya hatalı bir indirim kalemini tespit edin.

İstisna ve indirimler, işletmelere önemli bir vergi avantajı sunar. Ancak yanlış veya eksik uygulandığında, vergi ziyaı ve usulsüzlük cezasına sebep olabilir. Mali müşavirler, beyannamenin en kritik bölümlerinden biri olan indirim ve istisnalar tablosuna özel önem vermeli ve her yıl, değişen mevzuatla birlikte kapsamlı bir kontrol süreci yürütmelidir.