İşten Ayrılan Personelin SGK ve Vergi Bildirim Nasıl Yapılır?
İşten Ayrılışta SGK Bildirim Yükümlülüğü
İşten Çıkış Bildirgesi (Ek-5)
Çalışanın iş sözleşmesinin sona erdiği günü takip eden 10 gün içinde verilmelidir.
SGK e-Bildirge sistemi üzerinden elektronik ortamda yapılır.
SGK İşten Çıkış Kodları (2025)
Doğru kod seçimi çok önemlidir. En sık kullanılan bazı kodlar:
03: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi
04: Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
08: Emeklilik nedeniyle ayrılma
12: Askerlik
22: Diğer nedenler
DİKKAT: Yanlış kod seçimi hem idari para cezasına hem de işçi-işveren uyuşmazlığına sebep olabilir.
Aylık Prim ve Hizmet Belgesi (APHB) Düzenleme
İşten ayrılan personelin, ayrıldığı aya ait çalıştığı gün ve ücret bilgileri doğru olarak düzenlenmelidir.
APHB işten çıkış tarihini mutlaka içermelidir.
Son bildirge ile fiilen çalışılan gün sayısı eksiksiz gösterilmelidir.
İşten Ayrılışta Ödenecek Tazminatlar ve Vergi Durumu
Kıdem Tazminatı
Gelir Vergisi Kanunu gereği, tavan tutara kadar olan kıdem tazminatları vergiden istisna edilmiştir.
Aşan kısım varsa gelir vergisine tabidir.
İhbar Tazminatı
Tamamı gelir vergisine ve damga vergisine tabidir.
SGK primine tabi değildir.
Fazla Mesai, Ücret Alacağı, İzin Ücreti
Gelir vergisi ve damga vergisine tabidir.
SGK primine tabidir.
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi (2025)
İşten ayrılan personele ödenen tüm ücret, tazminat ve ek ödemeler beyannameye dahil edilir.
Kıdem tazminatının sadece istisna üstü kısmı beyan edilir.
İhbar tazminatı ve izin ücretleri tam tutarıyla beyan edilmelidir.
Sık Yapılan Hatalar
İşten çıkış bildirgesinin süresinde verilmemesi
Yanlış işten çıkış kodu seçimi
Kıdem tazminatının tamamını vergiden istisna gösterme hatası
İhbar tazminatını SGK primine tabi tutma hatası
Muhtasar beyannamede eksik bildirim
APHB’de eksik gün veya prim bildirme
Mali Müşavirler İçin Tavsiyeler
İşten çıkış sürecinde, işveren ile birlikte mutlaka yazılı bordro kontrolü yapın.
Tazminat hesaplamalarını yasal tavanlara göre kontrol edin.
SGK çıkış kodunu bordrodan bağımsız değil, hukuki duruma göre belirleyin.
Tüm belgeleri muhafaza edin (fesihten önce ve sonra)
SGK e-Bildirge ve Muhtasar-Bildirge süreçlerinde çapraz kontrol yapın.
İşten ayrılan personelin SGK ve vergi bildirimi sadece bir teknik işlem değil, aynı zamanda ciddi bir denetim ve uyuşmazlık riski barındıran kritik bir süreçtir. Mali müşavirler, bu süreçleri eksiksiz ve mevzuata uygun yürütmelidir. 2025 yılı itibarıyla uygulanan yeni limitler, tazminat tavanları ve SGK süreçleri göz önünde bulundurularak dikkatli bir uygulama yapılmalıdır.
