Gelir Vergisi Stopajında Personel Yan Hakların Vergilendirilmesi Nasıl Yapılır?

Yan Hak Nedir?

Yan haklar, işletmelerin çalışanlarına sunduğu ek mali veya ayni avantajlardır. Bunlar genellikle motivasyonu artırma, çalışan bağlılığını güçlendirme ve işverene olan güveni artırma amaçlarıyla sağlanır. Yaygın olarak sunulan yan haklar şunlardır:

• Yemek yardımı

• Yol ücreti

• Özel sağlık sigortası

• Bireysel emeklilik katkıları

• Konut tahsisi

• Şirket aracı

• Prim ve ikramiyeler

Gelir Vergisi Stopajında Yan Hakların Yeri

Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre, işveren tarafından sağlanan her türlü menfaat ücret kapsamında değerlendirilir ve stopaja tabidir. Ancak bazı yan haklar için istisnalar ve vergi avantajları uygulanmaktadır.

Personele Sağlanan Yan Hakların Vergilendirilmesi

Yan hakların gelir vergisi stopajına tabi olup olmadığı, doğrudan sağlanan menfaatin niteliğine bağlıdır. Aşağıda bazı yaygın yan haklar ve bunların vergilendirme esasları yer almaktadır:

1. Yemek Yardımı

• İşveren tarafından yemek fişi, kartı veya yemek hizmeti sağlanıyorsa, 2024 yılı itibarıyla günlük belirlenen istisna tutarına kadar gelir vergisinden muaftır.

• Bu tutarın üzerindeki yemek yardımları, ücret olarak değerlendirilir ve stopaj uygulanır.

2. Yol Ücreti ve Ulaşım Yardımları

• İşverenin çalışanlarına sağladığı yol yardımları da belirli bir tutara kadar gelir vergisinden istisna tutulabilir.

• Toplu taşıma kartı veya servis hizmeti verilmesi durumunda, işveren için gider olarak kaydedilebilir ve gelir vergisi matrahını azaltıcı etki yaratır.

3. Özel Sağlık Sigortası ve Bireysel Emeklilik Katkıları

• İşverenin, çalışanı adına ödediği özel sağlık sigortası primleri ve bireysel emeklilik katkı payları belirli limitler dahilinde vergiden istisna olabilir.

• Çalışan adına yapılan BES ödemeleri, brüt ücretin %15’ini ve yıllık asgari ücretin toplamını aşmamak kaydıyla gelir vergisi matrahından düşülebilir.

4. Konut Tahsisi ve Şirket Aracı

• İşveren tarafından çalışanlara tahsis edilen konutlar, piyasa rayiç bedeline göre hesaplanarak ücret olarak değerlendirilir ve stopaj uygulanır.

• Şirket araçlarının iş dışında kullanılması durumunda, sağlanan fayda da gelir vergisine tabi tutulabilir.

5. Prim ve İkramiyeler

• Çalışana dönemsel olarak sağlanan primler ve ikramiyeler, tamamen gelir vergisi stopajına tabidir ve maaş ödemeleri gibi vergiye tabi tutulur.

Yan Hakların Vergisel Avantajları

İşverenler, yan hakların vergisel avantajlarını doğru kullanarak hem çalışanlarını teşvik edebilir hem de maliyet avantajı sağlayabilirler:

• İstisna kapsamındaki ödemelerden stopaj hesaplanmaz.

• Gelir vergisi matrahı düşürülerek işletmenin vergi yükü azaltılabilir.

• Özellikle yemek ve yol yardımları, gider yazılarak işletmenin vergi avantajı elde etmesi sağlanabilir.

Personel yan hakları, işletmelerin iş gücü verimliliğini artırmasının yanı sıra, doğru muhasebeleştirme ve vergilendirme yapıldığında vergi yükünün optimize edilmesine de olanak tanır. İşverenlerin, gelir vergisi stopajına tabi olan ve istisna kapsamına giren yan hakları dikkatli bir şekilde değerlendirmesi, yasal uyumluluğu sağlarken aynı zamanda işletme maliyetlerini minimize etmeye yardımcı olacaktır.