Geçici Vergi ve Yıl Sonu Uyum Analizi Nasıl Yapılır?

Geçici Vergi ile Yıllık Beyanname Neden Uyumlu Olmalı?

Geçici vergi dönemlerinde beyan edilen matrahlar ve ödenen vergiler, yıl sonunda verilen kurumlar veya gelir vergisi beyannamesinde mahsup edilir. Ancak geçici vergi dönemlerinde:

• Yanlış gider kaydı,

• KKEG eksikliği,

• Dönemsellik hatası,

• İndirim ve istisna eksik uygulanması,

• Enflasyon düzeltmesinin eksik yapılması,

gibi nedenlerle yıllık beyannamede geçici vergi ile tutarsızlık oluşabilir.

Vergi İdaresi, özellikle geçici vergi dönem beyanları ile yıllık beyan arasındaki uyumu detaylıca sorgulamaktadır.

Uyum Analizi Nasıl Yapılır?

1. Geçici Vergi Matrahlarının Toplanması

Öncelikle yıl içinde verilen tüm geçici vergi beyannamelerinde beyan edilen matrahlar dönem dönem çıkartılmalıdır. Geçici vergi beyannamesindeki tablolar, hesaplamalar ve KKEG tutarları bir araya getirilmelidir.

2. Yıllık Beyanname Hazırlığından Önce Karşılaştırma

Yıllık kurumlar vergisi veya gelir vergisi beyannamesi hazırlanmadan önce:

• Geçici vergi matrahları,

• KKEG toplamları,

• İstisna ve indirimler,

• Enflasyon düzeltme farkları,

• Önceki yıllardan devreden zararlar,

geçici vergi beyannamesi sonuçlarıyla karşılaştırılmalıdır.

3. Dönemler Arası Fark Analizi

Geçici vergi beyannamelerinde beyan edilen dönemsel kar/zarar ile yıllık gelir tablosundaki dönem kârı arasında aykırılık var mı? mutlaka kontrol edilmelidir.

En çok karşılaşılan uyumsuzluk nedenleri:

• Eksik KKEG bildirimi

• Enflasyon düzeltme farklarının geçici vergiye yansıtılmaması

• Dönemsellik hataları (gelir veya giderin yanlış dönemde beyanı)

• Yıl sonunda yapılan düzeltme ve yansıtma kayıtları

• Kur değerleme farklarının eksik uygulanması

4. Gerekirse Geçici Vergi Düzeltmesi

Eğer analiz sonucunda hata veya eksiklik tespit edilirse, yasal süresi içinde geçici vergi düzeltme beyannamesi verilerek beyanname ve ödemeler güncellenebilir.

Uyum Sağlamanın Avantajları

• Yıl sonunda vergi riskinden korunursunuz.

• İdare ile uyumlu ve güvenli bir beyan sunarsınız.

• Ek ceza, faiz, pişmanlık gibi maliyetlerden kurtulursunuz.

• Mali müşavir olarak profesyonel itibarınızı güçlendirirsiniz.

Sonuç

Geçici vergi ve yıl sonu beyanı uyumlu değilse, işletme hem denetim riski hem de cezai işlemlerle karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle geçici vergi ve yıl sonu uyum analizi, mali müşavirler tarafından her dönem sonunda mutlaka yapılmalıdır. Özellikle enflasyon düzeltmesi, KKEG, indirim ve istisnalar açısından geçici vergi ile yıllık beyan arasında tam bir paralellik sağlanmalıdır.