Geçici Vergi Beyannamesinde Yapılan 5 Yaygın Hata
Geçici Vergi Beyannamesi Nedir?
Geçici vergi, kurumlar vergisi ve gelir vergisi mükelleflerinin yıllık vergilerinden mahsup edilmek üzere, yıl içinde dönemsel olarak ödedikleri bir tür peşin vergidir. Vergi Usul Kanunu ve Gelir/Kurumlar Vergisi Kanunu’nda düzenlenmiştir. Beyannameler sırasıyla:
1. Dönem: Ocak–Şubat–Mart
2. Dönem: Nisan–Mayıs–Haziran
3. Dönem: Temmuz–Ağustos–Eylül
4. Dönem: Ekim–Kasım–Aralık
takip eden ikinci ayın 17. günü akşamına kadar verilmelidir.
En Sık Yapılan 5 Hata ve Düzeltme Yöntemleri
Yanlış Dönem Gelir veya Gider Kayıtları
Birçok mükellef ve mali müşavir, gelir veya giderleri yanlış döneme kaydediyor. Özellikle dönemsellik kuralına aykırı kayıtlar nedeniyle matrah hatalı çıkabiliyor.
Çözüm:
Geçici vergi beyanında, sadece ilgili 3 aylık döneme ait gelir ve giderler dikkate alınmalıdır.
Dönemsellik kuralına uygun hareket edilmeli, gelir ve giderlerin tahakkuk ettikleri dönemler doğru tespit edilmelidir.
KKEG Tespiti ve Yansıtılmasında Hatalar
Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KKEG) çoğu zaman ya göz ardı ediliyor ya da eksik yansıtılıyor. Bu da geçici vergi matrahını eksik beyan etmeye sebep olabiliyor.
Çözüm:
KKEG listesi dönem sonunda hazırlanmalı ve beyannameye eksiksiz dahil edilmelidir.
Özellikle faiz giderleri, cezalar, özel harcamalar gibi giderler kontrol edilmelidir.
Enflasyon Düzeltmesi ve Yeniden Değerleme Hataları
2024 ve 2025’te enflasyon muhasebesi tekrar uygulamaya alınmış durumda. Ancak birçok mükellef, geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesini ya eksik ya da yanlış yapıyor.
Çözüm:
Geçici vergi döneminde enflasyon düzeltmesi zorunluluğu varsa, güncel tebliğlere göre eksiksiz uygulanmalıdır.
Enflasyon düzeltmesi yapılmış mali tablolar kullanılmadan matrah hesaplanmamalıdır.
İndirim, İstisna ve Muafiyetlerin Yanlış Uygulanması
İndirimli kurumlar vergisi, AR-GE indirimi, yatırım teşvikleri gibi avantajlar çoğu zaman geçici vergi beyannamesinde eksik uygulanıyor ya da hiç dikkate alınmıyor.
Çözüm:
Dönem içinde uygulanabilecek indirim ve istisnalar tespit edilip, beyannameye eksiksiz yansıtılmalıdır.
İlgili teşvik belgeleri ve destekleyici evraklar beyannameye eklenmeli veya sistemde hazır tutulmalıdır.
Beyanname ve Eklerinin Eksik veya Yanlış Düzenlenmesi
Geçici vergi beyannamesi, Gelir İdaresi Başkanlığı e-beyanname sisteminde bazen eksik doldurulmakta veya ekler (geçici vergi tablosu, enflasyon düzeltme tablosu vb.) ihmal edilmektedir.
Çözüm:
Beyanname düzenlenirken tüm ekler eksiksiz hazırlanmalı ve e-beyanname sistemine tam olarak yüklenmelidir.
Mali müşavirler, beyanname öncesi "kontrol listesi" oluşturmalıdır.
Geçici Vergi Sürecinde Mali Müşavirlerin Rolü
Mali müşavirler, geçici vergi beyannamesi sürecinde sadece beyannameyi düzenlemekle kalmaz; matrahın doğru hesaplanması, indirim ve istisna avantajlarının tam uygulanması ve vergi risklerinin önlenmesinde de aktif rol oynar. Bu nedenle, dönem içi düzenli muhasebe kontrolleri ve ön analiz yapılması büyük önem taşır.
Sonuç
Geçici vergi beyannamesi, kurumlar vergisinin ve gelir vergisinin adeta bir provasıdır. Burada yapılacak hatalar, yıl sonu matrahının ve vergisel yükümlülüklerin yanlış hesaplanmasına sebep olabilir. Doğru bir geçici vergi beyanı, ancak iyi bir muhasebe alt yapısı ve dikkatli bir mali müşavirlik hizmeti ile mümkündür.
