Geçici Vergi Beyannamesinde En Sık Yapılan Hatalar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yanlış Matrah Beyanı
Geçici vergi, işletmenin ilgili üç aylık dönemdeki kazancı üzerinden hesaplanır. Ancak birçok işletme:
Önceki dönem kar/zarar durumunu yanlış devrederek matrah hatası yapar.
Giderleri eksik veya fazla göstererek vergi hesaplamasını hatalı yapar.
Çözüm:
Dönem içinde elde edilen tüm gelir ve giderlerin eksiksiz kaydedildiğinden emin olun.
Özellikle fatura tarihleri ile tahsilatlar arasında uyum olup olmadığını kontrol edin.
İndirim ve İstisnaların Yanlış Uygulanması
Bazı sektörlerde geçici vergi matrahından düşülebilecek istisna ve teşvikler bulunur. Ancak yanlış hesaplama nedeniyle bu avantajlardan eksik veya hatalı yararlanılabilir.
Örnek Hatalar
Ar-Ge teşvikleri ve yatırım indirimleri hesaplamalarına dahil edilmez.
İhracat istisnası yanlış hesaplanır.
Çözüm:
Şirketinizin yararlanabileceği istisna ve teşvikleri muhasebecinizle detaylıca gözden geçirin.
Mevzuattaki güncellemeleri takip edin, çünkü teşvikler ve muafiyetler değişebilir.
Giderlerin Hatalı veya Eksik Kaydedilmesi
Bazı işletmeler, bütün giderlerini dönem içinde kaydetmez veya gider olarak gösteremeyecek harcamaları gider yazmaya çalışır.
Örnek hatalar:
Kanunen kabul edilmeyen giderler (eğlence, özel harcamalar vb.) gider olarak gösterilir.
Faturası eksik olan harcamalar gider olarak kaydedilir.
Çalışanlara yapılan fazla ödemeler veya bordro dışı ödemeler matraha dahil edilmez.
Çözüm:
Vergi mevzuatına göre gider olarak kabul edilen kalemleri öğrenin.
Tüm giderlerin belgeye dayalı olduğundan emin olun.
KDV ile Geçici Vergi Karıştırılması
KDV, işletmelerin aylık olarak ödediği bir vergidir. Ancak bazı işletmeler geçici vergi hesaplamasında KDV’yi doğrudan gelir veya gider kalemi olarak hesaba katma hatası yapar.
Çözüm:
KDV’nin matrahı etkilemediğini unutmayın.
Gelirler ve giderler KDV hariç olarak hesaplanmalıdır.
Önceki Dönem Zararlarının Yanlış Taşınması
Önceki yıllardan devreden zararlar, beş yıl boyunca kazançlardan düşülebilir. Ancak birçok işletme:
Önceki dönem zararlarını yanlış hesaplar veya düşmeyi unutur.
Hatalı beyan vererek fazla vergi öder.
Çözüm:
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sisteminden önceki beyanlarınızı kontrol edin.
Devreden zararları beyan etmeden önce bir muhasebeci ile teyit edin.
Yanlış Vergi Oranı Kullanılması
Geçici vergi hesaplanırken:
Gelir vergisi mükellefleri için: %15
Kurumlar vergisi mükellefleri için: %25 (2024 itibarıyla)
uygulanır. Ancak bazı işletmeler, yanlış vergi oranı ile hesaplama yaparak yanlış tahakkuk ettirir.
Çözüm:
İşletmenizin vergi statüsüne uygun oranı kullandığınızdan emin olun.
Mevzuattaki güncellemeleri takip edin, çünkü oranlar değişebilir.
Süresi İçinde Beyanname Vermeme
Geçici vergi beyannamesi her yıl 4 kez verilir:
1. Dönem: Ocak - Mart → 17 Mayıs’a kadar
2. Dönem: Nisan - Haziran → 17 Ağustos’a kadar
3. Dönem: Temmuz - Eylül → 17 Kasım’a kadar
4. Dönem: Ekim - Aralık → 17 Şubat’a kadar
Geç verilmesi durumunda:
Geç beyan cezası uygulanır.
Vergi ödemesi gecikirse gecikme faizi işler.
Çözüm:
Vergi takviminizi takip edin ve beyanname verme tarihlerini önceden planlayın.
E-beyanname sisteminden otomatik hatırlatmalar oluşturun.
Yanlış Geçici Vergi Mahsup İşlemi
Geçici vergi, yıl sonunda hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilir. Ancak, bazı işletmeler:
Ödenen geçici vergiyi yanlış hesaplar ve fazla mahsup yapar.
Mahsup işlemini yanlış beyan ederek eksik vergi ödemesine neden olur.
Çözüm:
Geçici vergi tahakkuklarını vergi dairesi ile karşılaştırarak kontrol edin.
Mahsup işlemlerini doğru yapabilmek için mali müşavirinizle görüşün.
Yanlış Tahakkuk ve Ödeme Yapılması
Geçici vergi beyannamesi doldurulduktan sonra ödeme hataları sıkça yaşanır:
Yanlış hesap numarasına ödeme yapılması
Vergi dairesi kodunun hatalı seçilmesi
Yanlış referans numarası ile ödeme yapılması
Çözüm:
Ödemelerinizi GİB sistemi üzerinden kontrol ederek yapın.
Banka veya online ödeme işlemlerinde vergi türünü ve hesap bilgilerini dikkatle kontrol edin.
Geçici Vergi Beyannamesi Hazırlarken Nelere Dikkat Edilmeli?
Matrah hesaplamalarını doğru yapın.
İstisna ve indirimleri doğru uygulayın.
Giderlerinizi eksiksiz belgeleyin.
Geçici vergi beyannamesini zamanında verin.
Vergi oranlarını doğru kullanın.
Ödemeleri ve mahsupları dikkatle takip edin.
Geçici vergi beyannamesi verirken yapılan hatalar, vergi cezası riskini artırabilir ve finansal yükümlülüklerinizi olumsuz etkileyebilir.
